Το ΠΑΙΔΙ

Ελευθερία και όρια

Μια κυρία υψηλής κοινωνίας, επισκέφθηκε κάποτε το σχολείο της Μαρίας Μοντεσσόρι και είπε σ’ ένα αγοράκι: «Αυτό, λοιπόν, είναι το σχολείο που κάνετε ότι σας αρέσει;» «Όχι, κυρία» απάντησε το παιδί. «Δεν κάνουμε ότι μας αρέσει, αλλά μας αρέσει αυτό που κάνουμε».

«Τα σχολεία Μοντεσσόρι που τα παιδιά κάνουν ότι θέλουν» ή «Τα σχολεία Μοντεσσόρι που είναι πολύ αυστηρά». Τίποτα από τα δύο δεν ισχύει…

Ούτε “παιδαγωγός δικτάτορας”, ούτε “παιδί βασιλιάς». Σ` ένα μοντεσσοριανό περιβάλλον, η έννοια της ελευθερίας και των ορίων αποτελούν τη βάση για το χτίσιμο της αυτοπειθαρχίας. Μια πειθαρχία που δεν επιβάλλεται έξωθεν, αλλά επιλέγεται από το παιδί που την εφαρμόζει. Ο παιδαγωγός λειτουργεί με εν συναίσθηση κι αποδοχή έχοντας σαν εργαλείο του την ενεργητική ακρόαση και την βαθιά κατανόηση στη φύση του παιδιού.

Η προσαρμογή του παιδιού στο Montessori Way of Life

Ασφάλεια και εμπιστοσύνη είναι οι δύο λέξεις κλειδιά που επιτρέπουν στο κάθε παιδί να αναπτυχθεί , να ανακαλύψει τον κόσμο και να εκφράσει την μοναδική του προσωπικότητα. Και όλα αυτά κάτω από το πρίσμα του σεβασμού και της αγάπης στο μικρό παιδί, που όπως έλεγε και η Μ.Μοντεσσόρι «αξίζει το καλύτερο».

Όσο μικρό ή μεγάλο κι αν είναι ένα παιδί 2-3-4 ετών, ο παιδικός σταθμός είναι το πρώτο του βήμα στον κόσμο, το δεύτερο σπίτι του μετά το δικό του.

Αυτό το βήμα οφείλει να είναι σταθερό και σίγουρο, να γίνει με χαρά , με τον χρόνο και τον ρυθμό που το κάθε παιδί έχει ανάγκη. Και επειδή « η αρχή είναι το ήμισυ του παντός» η προσαρμογή στον παιδικό σταθμό είναι το Α και το Ω για την κατοπινή του πορεία.

Τα οφέλη της μεθόδου Μοντεσσόρι για το παιδί

Η Μοντεσσοριανή παιδαγωγική μέθοδος είναι μια ολιστική, ισορροπημένη προσέγγιση, που βοηθά την φυσική, συναισθηματική, διανοητική και ηθική εξέλιξη του ατόμου. Δεν αποσκοπεί μόνο στην παροχή γνώσεων, αλλά στη δημιουργία μιας ολοκληρωμένης προσωπικότητας, ικανής να διαχειριστεί τα όμορφα και τα άσχημα συμβάντα της ζωής. Πιο συγκεκριμένα: Ζώντας σε μια μικρή κοινωνία του δίνεται η ευκαιρία να αναπτύξει κοινωνικές δεξιότητες που αποτελούν την βάση ενός πολίτη με πρωτοβουλία, υπευθυνότητα και ανεξαρτησία.

Οι μεικτές ηλικίες δημιουργούν την μικρογραφία μια πραγματικής κοινωνίας συνύπαρξης, που τα μέλη της έχουν ισάξιο ρόλο. Όλοι έχουν περάσει από τη θέση του μικρότερου και όλοι θα περάσουν από τη θέση του μεγάλου.Τα μικρότερα παιδιά πασχίζουν να κατακτήσουν δεξιότητες εμπνεόμενα από τα μεγαλύτερα, που γίνονται μέντορες και πρότυπά τους. Τα μεγαλύτερα παιδιά, από την άλλη, αποκτούν αυτοπεποίθηση με την επιβεβαίωση των κατακτήσεων τους , τις οποίες και μοιράζονται με τα μικρότερα μαθαίνοντας έτσι την αλληλεγγύη.

Τιμωρία και επιβράβευση

πό όλα τα κείμενα που γράψαμε γι` αυτό το site, η τιμωρία και η επιβράβευση αποδείχτηκε το πιο δύσκολο. Είναι αυτό που χρειάστηκε να γράψουμε και να ξαναγράψουμε, μέχρι να μπορέσουμε να εξηγήσουμε με αγάπη και χωρίς κριτική διάθεση, το λόγο που και η τιμωρία και η επιβράβευση εμποδίζουν την διαδικασία της μάθησης και της εξέλιξης του παιδιού.

Όσο κι αν ακούγεται περίεργο τόσο η επιβράβευση όσο και η τιμωρία επηρεάζουν αρνητικά τον ψυχισμό του παιδιού.

Όταν αναφερόμαστε στην επιβράβευση δεν αναφερόμαστε στα θετικά μηνύματα με τα οποία επικοινωνούμε με ένα παιδί. Αυτά είναι απολύτως απαραίτητα. Ενισχύουν την αυτοπεποίθηση, καλύπτουν την ανάγκη του παιδιού να ανήκει και τροφοδοτούν την προσωπικότητα και την εργασία του. Εδώ αναφερόμαστε στην επιβράβευση με τον τρόπο που γίνεται σε ένα συνηθισμένο σχολικό περιβάλλον ή μέσα στο σπίτι και τα πράγματα που κάνει το παιδί, τα επιτεύγματα που καταφέρνει, επιβραβεύονται με εξωτερικούς τρόπους, με ένα συνεχές μπράβο σε καθετί, ή με υλικά αγαθά (δώρα, ειδικά σήματα, βαθμούς, …).

Το παιχνίδι

Ο ενήλικας δουλεύει, το παιδί παίζει.

Το παιχνίδι του παιδιού είναι ότι η εργασία για τον ενήλικα. Μερικές φορές το ξεχνάμε και στερούμε απ’ τα παιδιά μας το δικαίωμά τους στο παιχνίδι, ίσως γιατί κανείς δεν μας έμαθε πόσο σημαντικό και ωφέλιμο είναι για την ανάπτυξή τους!

Σωματικά, επιταχύνει την κυκλοφορία του αίματος, αυξάνει τον μεταβολισμό και ενδυναμώνει το νευρικό σύστημα. Τα μέλη του σώματος τελειοποιούνται ενώ μέσα από το παιχνίδι αυξάνεται η αντιληπτικότητα και βελτιώνεται η ευλυγισία, η ισορροπία, η ακρίβεια και η χάρη των κινήσεων.

Συναισθηματικά, αποτελεί σημαντικό παράγοντα στην ψυχική υγεία του παιδιού! Προσφέρει χαρά και γέλιο, ευχαρίστηση και ικανοποίηση, «εργαλεία» χρήσιμα για την αντιμετώπιση στρεσογόνων καταστάσεων. Μέσα από το παιχνίδι ξεπερνιούνται οι αναστολές του, ενισχύεται η αυτοπεποίθηση και ο σεβασμός και οξύνεται η σκέψη και η κρίση του.

Μια μέρα σε ένα σχολείο της παιδαγωγικής Μοντεσσόρι

Η μαμά μου χτυπάει το κουδούνι. Ένα χαμόγελο και μια αγκαλιά μας πλησιάζει. «Καλημέρα, πως είσαι;» μου λέει η δασκάλα μου και μου απλώνει το χέρι. Χαμογελάω και πηγαίνω χοροπηδηχτά στο χώρο υποδοχής, βγάζω το μπουφάν μου και το απλώνω στο τραπέζι. Φέρνω την κρεμάστρα και κρεμάω το μπουφάν, πρώτα το ένα μανίκι και ύστερα το άλλο, όπως μου έδειξε ο Γιώργος.

Ο Γιώργος είναι μεγαλύτερος. Βγάζω τα παπούτσια μου και αναζητώ το κουτάκι με τη φωτογραφία μου και το όνομά μου. Δεν ξέρω ακόμα να διαβάζω. Παίρνω τις παντόφλες μου και βάζω μέσα τα παπούτσια μου. Μπαίνω στην τάξη.

Η δασκάλα μου κάθεται στον κύκλο για τα νέα μας και διηγείται στα παιδιά μια αστεία ιστορία με την κόρη της. Παίρνω ένα μαξιλάρι και κάθομαι στον κύκλο. Ανυπομονώ να πω πως πέρασα χτες με τη ξαδέρφη μου, τη Μαρία. Ήρθε η ώρα να διαλέξουμε παιχνίδι.